اقلیمـ رهایے

-هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و اله خبر شهادت امام حسین علیه السلام را به حضرت فاطمه سلام الله علیها دادند آن حضرت به شدت گریه کردند و گفتند:پس چه کسی برای فرزندم گریه می کند و مجلس عزا و مصیبت او را برپا می کند؟

رسول خدا صلی الله علیه و اله فرمودند:ای فاطمه! زنان امت من بر زنان اهل بیت من می گریند و مردان امت من بر مردان اهل بیتم می گریند و عزای فرزند مرا هر ساله طایفه ای بعد از طایفه ای تازه می کنند پس چون روز قیامت شود تو زنان را شفاعت کنی و من مردان را.(البکاء للحسین ص 66)

 

-امام حسین علیه السلام در حدیثی می فرمایند:

انا قتیل العبرات ؛

من کشته اشکها هستم. (منتهی الامال، ص 538.)

از این رو کشته اشک‏ها از لقب‏های سید الشهدا است.

 

-آن حضرت در حدیث دیگری می فرمایند:

انا قتیل العبره، لا یذکرنی مؤمن الا استعبر ؛

من کشته اشکم. هیچ مؤمنی مرا یاد نمی‏کند مگر آن که اشک به چشمانش می‏آید. (شیخ صدوق، امالی، ص 118)

 

- آمده است از گلوی بریده حضرت سیدالشهدا علیه السلام این پیغام بلند شد:

شیعتی مهما شربتم ماء عذب فاذکرونی/او سمعتم بغریب او شهید فاندبونی

فانا السبط الذی من غیر جرم قتلونی/و بجرد الخیل بعد القتل عمدا سحقونی

لیتکم فی یوم عاشورا جمیعا تنظرونی/کیف استسقی لطفلی فابوا ان یرحمونی

شیعیان من هنگامی که آب گوارا نوشیدید مرا یاد کنید.

یا هنگامی که از غریبی یا شهیدی(خبری) شنیدید، بر من "با صدای بلند" گریه نمائید.

من، نواده(پیامبر) هستم که مرا بی گناه کشتند.

و پس از آن از روی عمد، مرا پایمال خیل اسبان نمودند.

ای کاش، همگی در روز عاشورا بودید و می نگریستید.

که چگونه برای کودک خردسالم، مطالبه آب نمودم و آنان سر باز زدند.(مستدرک الوسائل ج 17 ص 26)

 

-همچنین آمده است سر بریده امام حسین علیه السلام در مجلس یزید ملعون پس از گفتن جواب سلام حضرت سجاد علیه السلام به ایشان فرمود:

بلغ شیعتی منی السلام و قل لهم ان ابی مات عطشانا فاذکروه و مات غریبا فاندبوه ؛

به شیعیانم سلام برسان و بگو پدرم را با لب تشنه شهید نمودند او را یاد کنید و او غریب از دنیا رفت برایش با صدای بلند گریه کنید.(مستدرک الوسائل ج 17 ص 26)

 

-امام صادق علیه السلام می فرمایند:

نوحوا علی الحسین نوح الثکلی علی ولدها ؛

نوحه کنید بر حسین، نوحه مادر بچه مرده.(فیض قلم ص50)

 

-امام صادق علیه السلام می فرمایند:

هر جزع و گریه ای مکروه است به جز جزع و گریه بر حسین علیه السلام؛ که حضرت امام باقر علیه السلام در تعریف جزع به جابر فرمودند: شدیدترین جزع، فریاد و واویلا و صیحه و زدن به صورت و سینه است. (وسائل الشیعه ج 2 ص 915)

 

-امام باقر علیه السلام می فرمایند: در روز عاشورا برای امام حسین علیه السلام مجلس عزا برپا نموده و بر مصایب آن حضرت همراه با خانواده بگریید و جزع و ناراحتی خویش را ابراز کنید. ضمن دیدار و ملاقات همدیگر بر آن حضرت گریه کنید و یکدیگر را تعزیت دهید و بگویید: "اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسین علیه السلام و جعلنا و ایاکم من الطالبین بثاره مع ولیه الامام المهدی من آل محمد علیهم السلام"؛ خداوند به جهت سوگواری بر حسین علیه السلام به ما اجر و پاداش بزرگی عطا نماید و ما و شما را از خونخواهان او با ولیش حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف از آل محمد صلی الله علیه و اله قرار دهد.

 

-امام باقر علیه السلام می فرمایند :

یبْکیهِ وَ یَاءْمُرُ مَنْ فى دارِهِ بِالْبُکاءِ عَلَیْهِ وَ یُقیمُ فى دارِهِ مُصیبَتَهُ بِاِظْهارِ الْجَزَعِ عَلَیْهِ وَ یَتَلاقُونَ بِالبُکاءِ

بَعضُهُمْ بَعْضاً فِى البُیُوتِ وَ لِیُعَزِّ بَعْضُهُمْ بَعْضاً بِمُصابِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام ؛

امام باقر علیه السلام نسبت به کسانى که در روز عاشورا نمى توانند به زیارت آن حضرت بروند، این گونه دستور عزادارى دادند و فرمودند: ندبه و عزادارى و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه السّلام ، مراسم عزادارى برپا کند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویى در سوگ حسین علیه السّلام در خانه هایشان ملاقات کنند. (کامل الزیارات ، ص 175)

 

- امام رضا علیه السلام به ریّان بن شبیب می فرمایند: یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ کُنْتَ بَاکِیاً لِشَیْ‏ءٍ فَابْکِ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ فَإِنَّهُ ذُبِحَ کَمَا یُذْبَحُ الْکَبْشُ وَ قُتِلَ مَعَهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ ثَمَانِیَةَ عَشَرَ رَجُلًا مَا لَهُمْ فِی الْأَرْضِ شَبِیهُونَ وَ لَقَدْ بَکَتِ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ لِقَتْلِهِ ...

ابن شبیب، اگر برای چیزی گریه ات گرفت برای حسین بن علی علیه السلام گریه کن چرا که او را سر بریدند همان گونه که گوسفند را ذبح می کنند و همراه او هجده نفر از اهل بیتش که در زمین مانندی نداشتند، کشته شدند. و یقیناً آسمان های هفت گانه و زمین برای کشته شدنش گریه کردند... (وسائل‏الشیعة ج 13 ص 503)

 

-امام رضا علیه السلام می فرمایند:

فَعَلی مِثْلِ الْحُسَینِ فَلْیَبْکِ الْباکُونَ فَاِنَّ البُکاءَ عَلَیهِ یَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظامَ

گریه کنندگان باید بر کسی همچون حسین علیه السّلام گریه کنند، چراکه گریستن برای او، گناهان بزرگ را فرو می ریزد. (عیون اخبار الرضا ج 1 ص 299)

 

- امام رضا علیه السلام به دعبل که شاعر اهل بیت علیهم السلام بود می فرمایند :

یا دِعْبِلُ! اُحِبُّ اَنْ تُنْشِدَنى شِعْراً فَاِنَّ هذِهِ الا یّامَ اَیّامُ حُزْنٍ کانتْ عَلَینا اَهْلِ الْبَیْتِ علیهم السّلام ؛

اى دعبل! دوست دارم که برایم شعرى بسرایى و بخوانى، چرا که این روزها (ایام عاشورا) روز اندوه و غمى است که بر ما خاندان رفته است .(جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 567)

سپس فرمودند :

یا دِعبِلُ! اِرْثِ الحُسَیْنَ علیه السّلام فَاَنْتَ ناصِرُنا وَ مادِحُنا ما دُمْتَ حَیّاً فَلا تُقصِرْ عَنْ نَصْرِنا مَا اسْتَطَعْتَ ؛

امام رضا علیه السّلام فرمودند: اى دعبل! براى حسین بن على علیه السّلام مرثیه بگو، تو تا زنده اى، یاور و ستایشگر مایى، پس تا مى توانى، از یارى ما کوتاهى مکن. (جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 567)

 

- امام على علیه السّلام فرمودند:

اِنَّ اللّهَ ... اِخْتارَ لَنا شیعَةً یَنْصُرُونَنا وَ یَفْرَحُونَ بِفَرَحِنا وَ یَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا ؛

خداوند براى ما، شیعیان و پیروانى برگزیده است که ما را یارى مى کنند، با خوشحالى ما خوشحال مى شوند و در اندوه و غم ما، محزون مى گردند. (غررالحکم ، ج 1، ص 235)

 

- نقل است حضرت زینب سلام الله علیها روز دوم ورودشان به مدینه زنهای بنی هاشم و دختران حضرت علی علیه السلام و دیگران را جمع کردند و امر فرمودند زیورآلات خود را دور کنند، لباس عزا و مشکی بپوشند و با نظم خاصی با آه و گریه و فریاد برای شهیدان کربلا در حالی که بر سر و سینه می زنند به طرف مسجد و حرم رسول خدا صلی الله علیه و اله حرکت کنند.(این البکائون ص 107)

 

- امام صادق علیه السلام فرمودند:

چیزی در زدن بر صورت جز استغفار و توبه نیست زیرا زنان فاطمی در سوگ حسین بن علی علیه السلام گریبان چاک داده و به صورت زدند و "به مثل حسین علیه السلام باید به صورت زد و گریبان چاک کرد".(تهذیب الاحکام ج 8 ص 325)

 

- در زیارت ناحیه مقدسه از قول امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف آمده است:

چون زنان، اسب تیر خورده تو را دیدند از پشت پرده ها بیرون آمدند و درحالی که موهای خود را پریشان کرده و بر صورت می زند با صدای بلند نوحه می کردند.

و در همین زیارت آمده است: و حورالعین از مصیبت تو -امام حسین علیه السلام - بر صورت خود لطمه زدند.

 

-امام صادق علیه السلام مى فرمایند:

قالَ لى اَبى: یا جَعْفَرُ! اَوْقِفْ لى مِنْ مالى کَذا وکذا النّوادِبَ تَنْدُبُنى عَشْرَ سِنینَ بِمنى اَیّامَ مِنى ؛

پدرم امام باقر علیه السلام به من فرمودند: اى جعفر! از مال خودم فلان مقدار وقف نوحه خوانان کن که به مدّت ده سال در (منا) در ایام حجّ، بر من نوحه خوانى و سوگوارى کنند. (بحارالانوار، ج 46، ص 220)

 

-ابى هارون می گوید :

دَخَلْتُ عَلى ابى عَبْدِاللّه علیه السّلام فَقالَ لى: اَنْشِدْنى، فَاءَنْشَدْتُهُ فَقالَ: لا، کَما تُنْشِدوُنَ وَ کَما تَرْثیهِ عِنْدَ قَبْرِه؛ ابوهارون مکفوف مى گوید :ابی هارون می گوید خدمت حضرت صادق علیه السّلام رسیدم . امام به من فرمودند: برایم شعر بخوان. پس برایش اشعارى خواندم. فرمودند: این طور نه، همان طور که (براى خودتان ) شعرخوانى مى کنید و همان گونه که نزد قبر حضرت سیدالشهدا مرثیه مى خوانى . (بحارالانوار، ج 44، ص 287)

 

جایگاه عزاداری برای اباعبدالله الحسین علیه السلام در روایات

پیامبر صلی الله علیه و اله می فرمایند:

...وصلی الله علی الباکین علی الحسین رحمه و شفقه ؛

و خدا صلوات می فرستد بر گریه کنندگان بر حسین علیه السلام از روی رحمت و مهربانی. (بحارالانوار ج 44 ص 304)

 

- امام صادق علیه السّلام می فرمایند:

نَفَسُ الْمَهْمُومِ لِظُلْمِنا تَسْبیحٌ وَ هَمُّهُ لَنا عِبادَةٌ وَ کِتْمانُ سِرّنا جِهادٌ فى سَبیلِ اللّهِ. ثَمَّ قالَ اَبُو عَبدِاللّهِ علیه السّلام : یَجِبُ اَنْ یُکْتَبَ هذا الْحَدیثُ بِالذَّهَبِ ؛ نَفَس کسى که بخاطر مظلومیّت ما اندوهگین شود، تسبیح است و اندوهش براى ما، عبادت است و پوشاندن راز ما جهاد در راه خداست. سپس امام صادق علیه السّلام افزودند: این حدیث را باید با طلا نوشت.(امالى شیخ مفید، ص 338- بحار الانوار ج 44 ص275).

 

- امام صادق علیه السلام می فرمایند:

وما عین أحب إلى الله ولا عبرة من عین بکت ودمعت علیه، وما من باک یبکیه إلا وقد وصل فاطمة وأسعدها علیه و وصل رسول الله (صلى الله علیه وآله) وأدى حقنا، و ما من عبد یحشر إلا و عیناه باکیة إلا الباکین على جدی فإنه یحشر و عیناه قریرة، والبشارة تلقاه والسرور على وجهه، والخلق فی الفزع، وهم آمنون، والخلق یعرضون وهم حداث الحسین (علیه السلام) تحت العرش، وفی ظل العرش لا یخافون سوء الحساب یقال لهم: ادخلوا الجنة، فیأبون، ویختارون مجلسه وحدیثه، وإن الحور لترسل إلیهم: إنا قد اشتقناکم مع الولدان المخلدین، فما یرفعون رؤوسهم إلیهم لما یرون فی مجلسهم من السرور والکرامة ؛

هیچ چشمی در نزد خداوند محبوب تر از آن چشمی نیست که بر آن بزرگوار (حسین) گریه کند و هیچ اشکی از چشمی بر رخساره ای جاری نمی شود بر آن مظلوم، مگر آنکه یاری کرده است فاطمه سلام الله علیها را به گریه خود ویاری کرده است پیغمبر خدا صلی الله علیه و اله را و ادا کرده است حق ما اهل بیت را و هیچ بنده ای محشور نمی شود مگر اینکه چشمی گریان داشته باشد مگر کسانی که برای جدم گریسته اند که آنها در حالی محشور می شوند که بشارت رسیده است بدانها و سرور در صورتشان است و مردم آه و زاری می کنند و آنها در امانند، و حدیث گویان حسین زیر عرش نشسته اند و در سایه عرشند و از حساب بد باکی ندارند و به آنها گفته می شود به بهشت داخل شوید ولی آنها ابا می کنند و آنها مجلس حدیث امام حسین علیه السلام را طلب می کنند و حوریان پیغامشان می دهند ما و غلامان بسیار مشتاقیم به شما ولی آنها سرهایشان را بالا نمی آورند از فرط لذت و کرامتی که آنها در مجلس می ببینید. (کامل الزیارات ص80؛ 18 باب 26)

 

- امام رضا علیه السلام در ادامه حدیث ذکر شده به ریّان بن شبیب می فرمایند:

یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَى الْحُسَیْنِ علیه السلام حَتَّى تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَى خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیراً. یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَا ذَنْبَ عَلَیْکَ فَزُرِ الْحُسَیْنَ علیه السلام . یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَسْکُنَ الْغُرَفَ الْمَبْنِیَّةَ فِی الْجَنَّةِ مَعَ النَّبِیِّ وَ آلِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَالْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ. یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ یَکُونَ لَکَ مِنَ الثَّوَابِ مِثْلُ مَا لِمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ الْحُسَیْنِ فَقُلْ مَتَى مَا ذَکَرْتَهُ یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً. یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ سَرَّکَ أَنْ تَکُونَ مَعَنَا فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَى مِنَ الْجِنَانِ فَاحْزَنْ لِحُزْنِنَا وَ افْرَحْ لِفَرَحِنَا وَ عَلَیْکَ بِوَلَایَتِنَا فَلَوْ أَنَّ رَجُلًا أَحَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ؛

ابن شبیب، اگر برای حسین علیه السلام گریه کردی آنقدر که اشک هایت بر گونه ات جاری شد، خداوند تمام گناهانی که مرتکب شده ای، کوچک یا بزرگ، کم یا زیاد، را می آمرزد. ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که خداوند، عزوجل، را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی نداری، حسین علیه السلام را زیارت کن. ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که در اتاق های ساخته شده در بهشت با پیامبر و آل او، صلی الله علیهم، ساکن شوی، قاتلین حسین علیه السلام را لعن کن. ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که ثوابی برای تو باشدمانند ثوابی کسی که با حسین شهید شده است، وقتی او را یاد کردی بگو: یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً (ای کاش با ایشان بودم و به رستگاری بزرگی می رسیدم).

ابن شبیب، اگر شادمانی تو در این است که با ما در درجات بالای بهشت باشی، به اندوه ما اندوهگین باش و به شادی ما شادمان باش و بر تو باد ولایت ما که اگر کسی سنگی را هم دوست داشته باشد، خداوند او را با آن سنگ محشور می کند. (وسائل‏الشیعة ج 13 ص 503)

 

-امام صادق علیه السلام بر سجّاده خود نشسته و بر زائران و سوگواران اهل بیت(ع)، چنین دعا مى کردند و مى فرمودند:

اَللّهم ... وَ ارْحَمْ تِلْکَ الاَعْیُنَ الَّتى جَرَتْ دُمُوعُها رَحْمَةً لَنا وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْقُلُوبَ الَّتى جَزَعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنا

وَ ارْحَمِ الّصَرْخَةَ الّتى کانَتْ لَنا ؛

خدایا ... آن دیدگان را که اشکهایش در راه ترحّم و عاطفه بر ما جارى شده و دلهایى را که بخاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله هایى را که در راه ما بوده است، مورد رحمت قرار بده . (بحارالانوار، ج 98، ص 8)

 

-امام صادق علیه السّلام می فرمایند:

مَنْ دَمِعَتْ عَیْنُهُ فینَا دَمْعَةً لِدَمٍ سُفِکَ لَنا اَوْ حَقٍّ لَنا نُقِصْناهُ اَوْ عِرْضٍ اُنْتُهِکَ لَنا اَوْلاَِحَدٍ مِنْ شیعَتِنا بَوَّاءهُ اللّهُ تَعالى بِها فِى الْجَنَّةِ حُقُباً ؛

هر کس که چشمش در راه ما گریان شود، بخاطر خونى که از ما ریخته شده است ، یا حقى که از ما گرفته اند، یا آبرویى که از ما یا یکى از شیعیان ما برده و هتک حرمت کرده اند، خداى متعال به همین سبب، او را در بهشت جاودان، براى ابد جاى مى دهد. (امالى شیخ مفید، ص 175)

 

-امام حسین علیه السّلام می فرمایند:

مَنْ دَمِعَتْ عَیناهُ فینا قَطْرَةً بَوَّاءهُ اللّهُ عَزَّوَجَلّ الجَنَّةَ؛ چشمان هر کس که در مصیبتهاى ما قطره اى اشک بریزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد. احقاق الحق ، ج 5، ص 523