اقلیمـ رهایے

به این سوال برگردیم این ارزش دارایی‌ها در بورس از کجا می‌آید؟ یک جواب بسیار ساده این است که ارزش شرکتی مانند اپل چیزی نیست مگر ارزش کنونی تمام سودهایی که این شرکت در آینده برای سهامداران خود کسب می‌کند.

منظور از ارزش حال چیست؟ فرض کنید شخص مطمئنی حاضر است دقیقاً یک سال دیگر به شما 12 میلیون تومان پول بدهد. شما حاضرید در مقابل این 12 میلیون تومانی که سال دیگر دریافت می‌کنید امروز چقدر پرداخت کنید؟ تصور این مساله ساده است که اگر نرخ سود مثلاً 20 درصد باشد شما حاضرید برای آن 12 میلیون تومان، امروز 10 میلیون تومان پرداخت کنید. این 10 میلیون تومان می‌شود ارزش حال 12 میلیون تومانی که سال دیگر به شما پرداخت می‌شود. اگر نرخ سود کمتر شود ارزش حال بیشتر می‌شود.

در بازار بورس هم همین معادله برقرار است. به عبارتی اگر نرخ بهره کاهش یابد ارزش سهام بالا می‌رود. نقلی از سرمایه‌گذار معروف وارن بافت هست که می‌گوید نرخ بهره مانند جاذبه عمل می‌کند. هرچه نرخ بهره بیشتر باشد ارزش سهام کمتر می‌شود و برعکس.

حال حالتی را در نظر بگیریم که آن شخص خیلی هم مطمئن نباشد. به عبارتی قرض دادن به چنین شخصی با ریسک همراه می‌شود. ریسک بیشتر باعث می‌شود که ارزشِ حالِ آن 12 میلیون تومانِ وعده داده شده کاهش پیدا کند.

به‌صورت خلاصه ریسک بیشتر، ارزش سهام را کاهش می‌دهد، نرخ بهره پایین‌تر، ارزش سهام را افزایش می‌دهد. امید به رشد اقتصادی بیشتر در آینده، امید به سود بیشتر شرکت‌ها را افزایش می‌دهد و در نتیجه ارزش سهام هم بیشتر می‌شود.

در این نوشتار، بسیاری از عوامل اقتصادی که بر قیمت بورس تاثیر می‌گذارد، مثلاً عامل‌های روانی در کوتاه‌مدت یا مثلاً تاثیر سیستم قانونی و قضایی که از حقوق مالکیت دفاع می‌کند، نادیده گرفته شده است.