اقلیمـ رهایے

فریدون فرخ فرشته نبود ز آب و ز آتش سرشته نبود

به داد و دهش یافت این فرخی تو داد و دهش کن فرشته تویی

مادرش فرانک و پدرش آبتین بود. آنها در دهکده ای با کشاورزی روزگار می گذراندند. پدرش به دست ضحاک کشته شد و مادرش با فرزند به کوه گریخت چرا که ضحاک طبق خوابی که دیده بود بدنبال فریدون بود تا او را بکشد. مادرش او را به یک دشتبان سپرد و پس از مدتی او را به کوه البرز برد و به پیرمرد پارسایی پناه برد تا فریدون بزرگ شد. ایرانیان با فرماندهی کاوه آهنگر بر ضحاک شوریدند و فریدون را به شاهی برگزیدند. در دوران پادشاهی او جشن مهرگان آغاز شد که شانزدهمین روز مهر ماه مصادف با چیره شدن فریدون بر ضحاک می باشد.مطابق شاهنامه فریدون دارای سه فرزند شد و او فرمانروایی زمین را بین سه فرزند خود تقسیم کرد . ایران را به ایرج، غرب را به سام و شرق را به تور داد.ایرج مورد حسادت دو برادر دیگر قرار گرفت و به دست ایشان کشته شد.

در اوستا نام فریدون بصورت ثُرَ اِتَ اُن آمده است که متشکل از دو واژه ثری (سه) و اَاِتون (ایدون) به معنای سه اینگونه می باشد. دوران او به اعتقاد برخی دوران تقسیم آریاییان به سه گروه اصلی است ایرج نشانه گروهی است که به سرزمین ایران آمدند،سلم یا همان سرمت نشانه گروهی است که به اروپا رفتند و تور نشانه گروهی است که به شرق رفته توران را تشکیل داده اند که احتمال دارد همان سکاهای شرقی باشند نه اقوام ترک که قرابتی با آریاییان ندارد. زاده شدن فریدون پاداشی بود به پدرش که برای دومین بار نوشابه هوم را ساخت وبراساس متون اوستایی او پس از سرتیه و جمشید سومین پزشک اولیه ایران وئیجه می باشد چرا که از عصاره گیاه هوم برای درمان بیماریها استفاده کرد.