از دیدن حق نابینا
و درود خدا بر او ، امام علی «ع» فرمودند :
1ـ شناخت پایه هاى ایمان :
ایمان بر چهار پایه استوار است : صبر ، یقین
، عدل و جهاد . صبر نیز بر چهار پایه قرار دارد . شوق ، هراس ، زهد و
انتظار. آن کس که اشتیاق بهشت دارد ، شهوت هایش کاستى گیرد ، و آن کس
که از آتش جهنّم مى ترسد ، از حرام دورى مى گزیند ، و آن کس که در دنیا
زهد مى ورزد ، مصیبت را ساده پندارد ، و آن کس که مرگ را انتظار مى کشد
در نیکى ها شتاب مى کند . یقین نیز بر چهار پایه استوار است : بینش
زیرکانه ، دریافت حکیمانة واقعیت ها ، پند گرفتن از حوادث روزگار ، و
پیمودن راه درست پیشینیان . پس آن کس که هوشمندانه به واقعیت ها نگریست
، حکمت را آشکارا بیند ، و آن که حکمت را آشکارا دید ، عبرت آموزى را
شناسد ، و آن که عبرت آموزى شناخت گویا چنان است که با گذشتگان مى
زیسته است . و عدل نیز بر چهار پایه بر قرار است : فکرى ژرف اندیش ،
دانشى عمیق و به حقیقت رسیده ، نیکو داورى کردن و استوار بودن در
شکیبایى . پس کسى که درست اندیشد به ژرفاى دانش رسید و آن کس که به
حقیقت دانش رسید ، از چشمة زلال شریعت نوشید ، پس کسى که شکیبا شد در
کارش زیاده روى نکرده با نیکنامى در میان مردم زندگى خواهد کرد . و
جهاد نیز بر چهار پایه استوار است : امر به معروف ، نهى از منکر ،
راستگویى در هر حال ، و دشمنى با فاسقان . پس هر کس به معروف امر کرد ،
پشتوانه نیرومند مؤمنان است ، و آن کس که از زشتى ها نهى کرد ، بینى
منافقان را به خاک مالید ، و آن کس که در میدان نبرد صادقانه پایدارى
کند حقّى را که بر گردن او بوده ادا کرده است ، و کسى که با فاسقان
دشمنى کند و براى خدا خشم گیرد ، خدا هم براى او خشم آورد ، و روز
قیامت او را خشنود سازد .
2ـ شناخت اقسام کفر و تردید : و کفر بر چهار ستون پایدار است : کنجکاوى
دروغین.(7) ستیزه جویى و جُدُل ، انحراف از حق و دشمنى کردن . پس آن کس
که دنبال توهم و کنجکاوى دروغین رفت به حق نرسید . (8) و آن کس که به
ستیزه جویى و نزاع پرداخت از دیدن حق نابینا شد ، و آن کس که از راه حق
منحرف گردید ، نیکویى را زشت ، و زشتى را نیکویى پنداشت و سر مست گمراهى
ها گشت ، و آن کس که دشمنى ورزید پیمودن راه حق بر او دشوار و کارش سخت
، و نجات او از مشکلات دشوار است .